We staan er niet bij stil, maar we doen bijna niets met de Noordzee, drie vijfde van ons oppervlak. Kunnen we duurzamer produceren en milieuproblemen oplossen door zeewier in zee te kweken?
Braakliggend terrein voor landbouw
Is er nog een plek in Nederland waar je grote oogsten kan behalen en waar je niet hoeft te bemesten en zo de leefomgeving niet hoeft aan te tasten? Jazeker, naar blijkt. De Noordzee. Het kweken van zeewier kan in potentie de import van sojaschroot uit Brazilië overbodig maken, waardoor minder druk op het overblijvende tropische regenwoud komt te liggen.
Zeewier kweken, de mogelijkheden
Zeewier groeit onder water, waardoor het zolang er maar genoeg licht is, het hele jaar door kan groeien. De temperatuur onder water in de Noordzee is gelijkmatiger dan op het land. De watertemperatuur schommelt tussen de 5° in februari tot 20° in augustus. Op zich komt dit redelijk overeen met de hoeveelheid beschikbare zonnestraling, waardoor de plant in de zomer optimaal kan profiteren van de hoge temperaturen en het vele zonlicht. Er zijn speciale zomerwieren en winterwieren, elk met een eigen gespecialiseerde groeistrategie die is afgestemd op het jaargetijde.
De groeisnelheid van zeewier is afhankelijk van de soort. Bij enkele soorten is deze extreem hoog, waardoor deze per jaar 20 ton kg droge stof per hectare per jaar kunnen opbrengen. De Noordzee bevat, zoals bekend, heel wat hectares, waardoor in het ondiepe deel van de Noordzee op een oppervlakte van 10.000 vierkante kilometer, 28 miljoen ton, dat is rond de 1500 kg droog zeewier per Nederlander per jaar, geproduceerd kan worden.
Rijke eiwitbron
Nu zal je misschien afvragen, wat moeten wij nou met zoveel zeewier? Zeewier is zowel vanwege de biomassa, als vanwege de voedzaamheid een waardevolle hulpbron. Zeewier blijkt in vergelijking met landbouwgewassen op het land, namelijk opmerkelijk voedzaam. Weer uitgaande van droge stof, bevat zeewier tussen de 8-15% eiwit. Een gemiddelde waarde van 10% lijkt realistisch.
Dit maakt zeewier ook interessant als duurzame eiwitbron en eventueel onderdeel van diervoer. Maar ook voor menselijke consumptie is het prima geschikt: zeewier bevat veel vitamines en mineralen, en wordt al veel gegeten, onder andere in sushi’s.
Vijfde zoveel biogas als we nu aan aardgas verbruiken, CO2-neutraal
De negentig procent overige droge stof kan dan weer omgezet worden in biogas. De 25 miljoen ton waar het eiwit en overige nuttige stoffen uit zijn gehaald, kan dan de vergister in. Per ton kan er 300 kuub aan puur methaan gewonnen worden, wat in theorie iets van 7,5 miljard kuub per jaar zou opleveren. Dat is rond de twintig procent van ons jaarlijkse Nederlandse gasverbruik van rond de 40 miljard kuub per jaar. Ook is zeewier een bron van plasticvervangers. Dit alles CO2-neutraal.
Opheffen eutrofiëring
Een probleem in de zuidelijke Noordzee is eutrofiëring. Dit is de ophoping van voedingsstoffen. In dit geval door de uitspoeling van bijvoorbeeld kunstmeststoffen en organisch afval in de Noordzee. Door zeewier te kweken keren we dit proces om. Stoffen als fosfaten en nitraten worden dan opgenomen en zo omgezet in duurzaam zeewier. Zo slaan we meerdere vliegen in één klap. We hoeven dan minder veevoer te importeren. Daarnaast wordt de eutrofiëring minder.
Eerste experimenten met zeewier al aan de gang
Enkele Nederlandse startups zijn al begonnen met de zeewierteelt. De grootste kweker, weliswaar op land, is Seaweed Harvest Holland. De Dutch Seaweed Group, met een farm in de Oosterschelde, timmert ook stevig aan de weg. Zeewaar, een anders startup, heeft ondertussen hun kwekerij verkocht aan een andere Nederlandse startup, het snelgroeiende bedrijf The Seaweed Company. Dit overigens geheel voor menselijke consumptie, zoals in (overigens erg lekkere) zeewierburgers.
Zeewier is vers, groen, gezond, smakelijk en zit ook boordevol vitamines, wat alle meehelpt aan een positief imago onder de Nederlandse bevolking. De kans is dan ook levensgroot dat de zeewiersector zal groeien als… zeewier.