Een aantal wetenschappers, waaronder energie-experts, economen, bedrijfskundigen, klimaat-, gedrags- en maatschappijwetenschappers hebben op verzoek van klimaatminister Jetten onderzocht wat er nodig is om in 2050 klimaatneutraal te zijn. Deze bevindingen hebben ze gepubliceerd in een rapport van 150 pagina’s. De deskundigen brengen een advies uit naar het kabinet en zeggen dat alle burgers mee moeten kunnen doen om Nederland klimaatneutraal te maken. Bovendien moet het tempo omtrent klimaatbeleid flink worden opgevoerd.
Het rapport: zo ziet de toekomst eruit
In het rapport schetsen de experts het toekomstbeeld van een Nederland dat niet langer afhankelijk is van fossiele brandstoffen. Het landelijk gebied verandert van karakter: gevarieerder, minder veeteelt en ruimte voor de teelt van andere gewassen en natuurlijke grondstoffen. Nederland wordt een prettige samenleving waarin we meer met het openbaar vervoer reizen en minder met de auto. We wonen in compacte groene steden en dorpen met voorzieningen op loopafstand. Het aanpakken van de overbelasting van het stroomnetwerk als gevolg van de elektrificatie is een van de meest urgente zaken voor de komende tijd.
Energievraag naar beneden
Maar hoe komen we daar? Om de energietransitie te laten slagen is het volgens de wetenschappers allereerst nodig om de energievraag te beperken. Ze zien daarvoor veel mogelijkheden in lokale energiesystemen. In 2050 zou een groot deel van de wijken energieneutraal of zelfs energiepositief moeten zijn. In deze wijken wordt weinig energie verbruikt, en de energie die ze zelf opwekken blijft grotendeels in de wijk. Daarmee worden de hoogspanningsnetten minder belast. De experts benadrukken dat het niet alleen gaat om een technische verandering. Niet alleen energiebronnen moeten verduurzamen, het gaat echt om een systeemverandering. Nederland ziet er in hun plan voor 2050 dan ook heel anders uit. Van hoe we leven, hoe we wonen en welke industrieën we hebben: alles vergt grootschalige verandering om de klimaatdoelen te laten slagen.
Burgers actievere rol
Ook de betrokkenheid van burgers en rechtvaardigheid naar hen toe noemen de experts als een van de belangrijkste voorwaarden voor een geslaagde energietransitie. Aniek Moonen, voorzitter van de Jonge Klimaatbeweging en medeopsteller van het rapport, zegt tegen de NOS: “Om onze klimaatdoelen te halen moet ons energiesysteem binnen twintig jaar CO2-neutraal zijn. Dat lukt alleen als we de burger voorop stellen en hun kansen en ondersteuning bieden om mee te doen, nu, hier, later en elders.” Als voorbeeld van een rechtvaardiger energiebeleid noemt ze het zo snel mogelijk aanpakken van slecht geïsoleerde woningen en investeren in lokaal opgewekte energie.
Bovendien moet de overheid op veel punten nu echt de regie gaan nemen, staat in het rapport. Zij moeten onder andere keuzes gaan maken over energie, ruimtelijke ordening, maar ook over de toekomst van industrie.
Wil je meer duurzaam nieuws lezen? Lees dan Kunnen we batterijen maken zonder Lithium?