De Vrije Universiteit Amsterdam (VU) gaat niet langer samenwerken met fossiele bedrijven, zoals Shell. Dit tenzij de bedrijven aan strikte voorwaarden voldoen. Hiermee is de VU de eerste Nederlandse universiteit die dergelijke stappen onderneemt. Wereldwijd was Princeton de eerste universiteit die de samenwerking met fossiele bedrijven heeft gestaakt. De stapt volgt onder andere na protesten en andere kritische geluiden van studenten.
Geen samenwerking meer
De VU (Vrije Universiteit Amsterdam) heeft besloten geen nieuwe samenwerkingen aan te gaan met fossiele bedrijven. Zij rapporteren deze stap te nemen, tenzij de bedrijven “op korte termijn aantoonbaar maatregelen nemen die overeenstemmen met de doelstellingen van het Klimaatakkoord van Parijs”. De universiteit stelt dat in deze tijden van toenemende klimaatcrisis het belangrijk is om te overwegen of samenwerking met fossiele bedrijven nog wel nodig is voor innovatie. Deze discussie is al lange tijd gaande aan veel universiteiten in binnen- en buitenland. Zo protesteerde de studenten van de UvA een paar maanden geleden al tegen de banden van hun universiteit met Shell. Ook vanuit de Universiteit Utrecht volgde kritische geluiden.
Toonaangevend besluit
Mirjam van Praag, voorzitter van het college van bestuur van de VU maakte de de aankondiging bekend. Zij stelt dat, hoewel de VU al geruime tijd terughoudend was met deze samenwerkingen, dit onvoldoende bleek te zijn en daarom de beslissing van de VU om als eerste universiteit in Nederland de samenwerking te stoppen noodzakelijk was. In februari had de Universiteit van Amsterdam (UvA) al een moratorium aangekondigd. Volgens Van Praag heeft de VU met het huidige besluit het voortouw genomen en zet ze andere universiteiten aan tot actie. Niels Debonne van Scientist Rebellion, die zich heeft ingezet voor het verbreken van de banden met de fossiele industrie, prijst de VU omdat ze de tweede universiteit ter wereld is die dit besluit neemt. Hij meldt dat Princeton de eerste universiteit wereldwijd was. Verder zegt hij is ‘heel blij’ te zijn met het besluit. Het zijn volgens hem ‘best harde eisen’ die gesteld worden aan mogelijke samenwerking met bedrijven.
Klimaatakkoord Parijs
Shell, een van de grootste fossiele bedrijven ter wereld, zelf ziet dat anders: zij laten weten dat het bedrijf zich committed heeft aan het Klimaatakkoord van Parijs. En dat een eventuele toekomstige samenwerking niet in de weg hoeft te staan. Debonne is echter kritisch op deze opmerking en stelt dat Shell nog steeds op zoek is naar nieuwe olie- en gasvelden en investeert in nieuwe infrastructuur. Hij wijst erop dat nieuw fossiel tot ver over de 1,5 graad opwarming zal leiden, zoals onlangs bleek uit een rapport van de klimaatwerkgroep van de Verenigde Naties.
In het vervolg zal een interne commissie van experts beoordelen of bedrijven aan de voorwaarden van de VU voldoen. Op dit moment lopen er nog vier onderzoeksprojecten bij de VU waarbij fossiele bedrijven betrokken zijn. Sommige hoogleraren van de VU hebben bedenkingen bij het besluit en stellen dat het de innovatie kan vertragen. Anderen zijn van mening dat duurzame projecten voor fossiele bedrijven vooral bedoeld zijn om sociale acceptatie te verkrijgen en de transitie naar duurzame energie juist vertragen.
Wil je meer duurzaam nieuws lezen? Lees dan Kunnen we batterijen maken zonder Lithium?