Plastic rietjes en wegwerpplastic krijgen de laatste tijd alle aandacht als het om vervuiling gaat. Echter is er volgens milieudeskundigen een ergere vervuiler die in de oceaan drijft. Sigarettenfilters bedreigen natuurlijke leefgebieden, vergiftigen vissen en zorgen voor enorme schoonmaakkosten. Vorige week noemde een reportage van de Amerikaanse zender NBC News sigarettenpeuken als de grootste bron van oceaanvervuiling, met veel meer impact dan plastic rietjes. En terwijl het verbod op plastic rietjes aan kracht wint, zijn sommige experts van mening dat de nadruk veel meer op sigarettenfilters moet liggen.
De filters in sigaretten zijn gemaakt van kleine plastic deeltjes die vaak tientallen jaren nodig hebben om te ontleden. In de praktijk zijn ze vrijwel nutteloos. Volgens een rapport van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) zijn sigarettenfilters in de jaren vijftig door de tabaksindustrie gemaakt in een poging om van roken een “gezonder” alternatief te maken voor ongefilterde sigaretten, een claim die later in hetzelfde rapport als “frauduleus” wordt omschreven. “Een sigarettenpeuk op de grond gooien is sindsdien een van de meest geaccepteerde vormen van zwerfafval wereldwijd en is vrijwel een sociale norm voor veel rokers,” zei de WHO in haar rapport, eraan toevoegend dat de wereld elk jaar ongeveer 680 miljoen kilo tabaksafval produceert.
Chemicaliën in sigarettenpeuken
Afval van tabaksproducten bevat ook meer dan 7.000 giftige chemicaliën, waaronder bekende kankerverwekkende stoffen bij mensen, die in het milieu uitlogen en zich ophopen, aldus de WHO. “Dit giftige afval komt terecht in onze straten, in onze riolering en in ons water. Onderzoek heeft aangetoond dat schadelijke chemicaliën die uit weggegooide uiteinden worden uitgeloogd, zoals nicotine, arseen en zware metalen, acuut toxisch kunnen zijn voor waterorganismen, ”aldus het rapport. Maar er zijn mensen die dit probleem proberen op te lossen.
Duurzamere oplossingen
Greenbutts, een startup in San Diego, is bezig een filter te ontwikkelen gemaakt van organisch materiaal, zoals hennep en houtpulp, dat snel afbreekt in de grond of in de water water. Volgens NBC zegt het bedrijf dat het product klaar is voor de markt en tegen een redelijke prijs kan worden geleverd als zodra het klaar is voor massaproductie. Er is ook de International Coastal Cleanup , opgezet door de Ocean Conservancy. Het initiatief vindt sinds 1986 plaats en elk jaar in september ruimen miljoenen vrijwilligers uit de hele wereld afval op van stranden en waterwegen. Er is ook een doel om het afval dat langs de kustlijn stroomt te documenteren.