Het wordt een koude winter volgens sommige meteorologen. En koud of niet, de gasprijs stijgt tot duizelingwekkende hoogte. Maar gelukkig is er een oplossing uit de oude doos waarmee we veel energie kunnen besparen. Maak kennis met het geheim van de hooikist.
Waarom kost koken zoveel energie?
Tijdens het koken verhitten we bijvoorbeeld een pan water tot honderd graden. Bij aardappels duurt het dan twintig minuten voor ze gaar zijn. Bij erwten en andere peulvruchten duurt het zelfs nog veel langer. Water is per kilo een van de beste warmtebatterijen die we kennen. Daarom is er veel energie nodig om water aan de kook te brengen.
Het kost ook veel energie om een pan water aan de kook te houden. Waarschijnlijk hebben jullie wel geleerd dat je het gas omlaag moet draaien als de pan soep eenmaal aan de kook is. Want hoe groot de vlam ook is, de pan soep blijft even heet. Dat komt doordat er meer water verdampt. En de pan aanbrandt natuurlijk, als je het te bont maakt.
Minder mensen weten dat het nog slimmer kan. Dat je met veel minder energie kan koken. Namelijk door gebruik te maken van de hooikist.
Het geheim van de hooikist en hoe het werkt
Bij koken is maar één ding belangrijk. Hoe lang het voedsel op honderd graden blijft. Hoe je het voedsel op honderd graden houdt, maakt niet zoveel uit.
Op je gasfornuis, of kookplaat, doe je dat met gas, of elektriciteit. Een andere oplossing is ervoor zorgen dat de warmte niet kan ontsnappen. Dan heb je geen energie meer nodig, zodra je de pan aan de kook hebt gebracht en in de hooikist plaatst. Zo werkt een hooikist. Met als bonus: je voedsel brandt niet meer aan.
In China is dit concept, uiteraard, nog verbeterd. De “thermal cookers” die daar in de zuidelijke provincie Kanton worden gebruikt, bestaan uit twee schalen met daartussen vacuüm. Veel Kantonese gerechten vereisen lange kooktijden. Geen wonder dat deze isolatiekokers daar erg populair zijn.


Een isolatiefornuis, zoals de hooikist officieel heet, kan bij grote pannen tot dertig procent gas of elektriciteit besparen. En, het eten brandt nooit meer aan. Dus een hooikist is op twee manieren duurzaam. Niet alleen bespaar je aardig wat energie. Ook voorkom je voedselverspilling en het vervelende werkje een aangebrande pan schoon te moeten schrobben. Is aanbranden een groot probleem bij je? Dan wordt de hooikist je grote vriend in de keuken.
De kooktijden worden wel langer. Maar dat is niet erg. Je kan bijvoorbeeld ‘s ochtends, voor je naar je werk gaat, een grote pan met erwtensoep opzetten en als je ‘s avonds terug bent gekeerd, kan je genieten van heerlijke snert, die gegarandeerd niet aangebrand is.
Natuurlijk heeft de hooikist ook nadelen. Zo koelen kleine pannen te snel af. Hoe groter de pan, hoe beter die werkt. Dus je pan erwtensoep kan maar beter groot genoeg zijn voor een paar dagen. Denk dan aan een pan van zeker een liter of vijf. Bij gerechten die minder lang hoeven te koken, zoals rijst, blijven ook kleinere pannen lang genoeg warm.
Zelf een hooikist maken?
Heb je een grote houten kist, waar je pan inpast, dan kan je zelf een hooikist maken. Je bekleedt eerst de kist van binnen met aluminiumfolie. Dat weerkaatst de warmte. Dan vul je die op met oude kranten, hooi, of een ander isolerend materiaal, tot je grootste pan er precies in past. Gebruik je kranten? Breng de kranten aan in de vorm van lagen, om de isolatiewaarde zo hoog mogelijk te maken. Bon appetit!
De Hooimadam
Dit is natuurlijk veel werk, en je zit met een grote kist in je krappe keuken. Hoewel je die als zitje kan gebruiken. Een modernere versie van de hooikist is de Hooimadam, verkocht door O.M.A. VOF van oprichters Fred en Evelien. Deze heeft veel weg van een bovenmaatse omgekeerde theemuts. Een soort zak, die je om je pan heen doet. Erg handig, want makkelijk op te bergen als je de Hooimadam niet gebruikt. Deze kan je kopen op de gelijknamige website hooimadam.com.