In het afgelopen decennium is de citrusproductie zwaar afgenomen door een bacteriële ziekte genaamd Huanglongbing. Boeren en onderzoekers wendden zich tot uiteenlopende mogelijke oplossingen, maar hadden tot nu toe weinig succes. Nu worden er honden getraind om de zieke bomen op te sporen, zodat ze tijdig verwijderd kunnen worden om verdere verspreiding te voorkomen.
Huanglongbing komt al voor in zeven van de tien landen die de meeste sinaasappels produceren. De ziekte maakt een citrusvrucht groen en zuur, waardoor ze onbruikbaar worden. Om de citrusziekte te bestrijden, en een miljardenindustrie in stand te houden, is vroege detectie cruciaal. Voor een mens is het lastig om te weten wanneer een citrusboom ziek gaat worden, en zelfs moleculaire tests hebben er moeite mee. Voor honden blijkt dit echter geen moeilijke taak.
Training van de honden
Na een training van twee tot drie maanden kunnen de honden een besmette boom met 85% nauwkeurigheid herkennen. Ze kunnen zelfs specifieke citrusziektes van elkaar onderscheiden. Uit tests bleek dat een groep honden bestaande uit onder andere Duitse en Mechelse herders, op 750-1000 gezonde bomen maar 4-15 fouten maakte. Af en toe sloegen de honden dus alarm bij bomen die niet besmet waren, maar later bleek dat er op die plekken besmette bomen hadden gestaan in vorige experimenten.
Eerdere bestrijding van de ziekte
Toen de ziekte zich steeds meer begon te verspreiden, werden er eerst methodes zoals antibiotica en pesticiden ingezet tegen de bacterie. Het gebruik van antibiotica is echter omstreden, aangezien mensen hierdoor een resistentie kunnen ontwikkelen. Pesticiden werken in eerste instantie tegen de insecten die de ziekte overdragen, maar deze insecten raken ook resistent. Daarnaast zijn er veel argumenten tegen het gebruik van pesticiden vanuit milieu-overwegingen. Later begonnen onderzoekers ook met het zoeken naar oplossingen door middel van genmodificatie, RNA-interferentie en andere geavanceerde technieken. Geen van deze technieken biedt echter een snelle en goedkope oplossing voor de citrus-industrie.
Inzetten van honden
Door getrainde honden op een zoektocht te sturen, worden effectief alle besmette bomen geïdentificeerd. Het concept is vergelijkbaar met het gebruik van explosievenhonden op vliegvelden, met een upgrade naar de natuur voor de hond. Als de hond een besmette boom vindt, gaat hij of zij ernaast zitten en wordt beloond met wat speeltijd. Eerst dachten de onderzoekers dat de honden iets roken wat de boom losliet als reactie op de bacterie, maar na verschillende experimenten denken ze nu dat de honden werkelijk de bacterie zelf kunnen ruiken. Er zat echter wel een verschil tussen de honden, waarbij de een nooit een besmette boom miste, en de ander juist nooit bij een gezonde boom alarm sloeg. Vooral bij het gebruik van meerdere honden zou deze nieuwe methode dus bijzonder effectief zijn.