Bijna de helft van de Nederlanders (48 procent) heeft meer dan tien paar schoenen in de kast staan. Een groot deel van die schoenen, zijn sneakers. Sinds de jaren 90 zijn sneakers niet meer weg te denken uit het straatbeeld. Maar hoe duurzaam zijn je sneakers? EcoToday ging op onderzoek uit en middels de expositie Sneakers Unboxed in het Design Museum van Den Bosch vonden wij het antwoord op deze vraag. Lees hier hoe duurzaam je sneakers zijn én hoe we de schoenenindustrie verder kunnen verduurzamen.
De sneakerindustrie: een korte geschiedenis
In 1908 bracht Converse de allereerste sportschoen op de markt en in 1917 kwam de Converse All Star ter wereld. Niet veel later, in 1920 kwam het sportmerk Adidas aanzetten met een speciale tennisschoen, die later bekend zou staan als ‘de sneaker’. Het was het begin van een langdurige modetrend. In de jaren 70, werden sneakers populair onder jongerenculturen. En vanaf de jaren 90 werden sneakers steeds meer geaccepteerd in de maatschappij.
Inmiddels is de sneakerindustrie gigantisch. In 2021, werden er wereldwijd meer dan 1,2 miljard sneakers verkocht. Bijna tweemaal zoveel als amper 10 jaar geleden, in 2012. De toename is te danken aan de vraag van de consument en de strategische marketing van sneakermerken. Een goed voorbeeld daarvan is de Nike Air Force 1: nooit eerder werd een sneakermodel uitgebracht in zoveel varianten. Er worden jaarlijks meer dan 10 miljoen exemplaren van verkocht.
Zijn je sneakers duurzaam?
Duurzaamheid is momenteel een van de urgentste ontwerpopgave voor sneakermerken. Want om de vraag ‘zijn sneakers duurzaam te beantwoorden’ kunnen we kort en bondig zijn: het antwoord is nee. De productie van sneakers veroorzaakt veel CO2-uitstoot. Per paar zo’n 13,6 kilo. De meeste sneakers worden geproduceerd met energieslurpende productiemethode. Tussen de 80 en 90 procent van de productie vindt plaats in Azië. Fabrieken in China, Bangladesh of India kunnen voor een enorm lage prijs schoenen produceren. Dat kan alleen omdat ze die kosten verhalen op de aarde én op de medewerkers.
Daarnaast worden er milieubelastende materialen gebruikt zoals rubber en plastic. Vervolgens worden materialen aan elkaar gelijmd met milieuonvriendelijke lijmsoorten. Bovendien is de sneakerindustrie niet circulair: miljoenen exemplaren eindigen op de vuilnisbelt. Het afbreken van een sneaker duurt tientallen jaren.
Duurzame sneaker van de toekomst
Toch wint het thema duurzaamheid aan belang in de sneaker industrie. Ontwerpen zonder verspilling en vervuiling zijn in opkomst. Het gaat dan bijvoorbeeld over schoenen die zijn gemaakt van gerecyclede materialen, materialen met een lage voetafdruk of uit hernieuwbare en duurzame bronnen. Andere duurzame keuzes die sneakermerken maken zijn bijvoorbeeld het gebruik van niet dierlijke leersoorten of lokale productie. Een goed voorbeeld is de Nike Space Hippie 03, die tentoon wordt gesteld in het Design Museum Den Bosch. De schoen is gericht op het hergebruik van afval uit Nike’s productielijnen. Het model bestaat voor 12 procent uit gerecycled afval uit Nike’s ketens, zoals bijvoorbeeld rubber, T-shirts of industriele resten.
Daarnaast zijn er ook nieuwere merken, die net in de industrie beginnen en ijveren voor transparante en ethische productie. Zo worden sommige sneakers geregistreerd op Blockchain, om het productieproces transparant in kaart te brengen. Ook de toepassing van modulaire systemen is nieuw in de sneakerwereld. Dit betekent dat bepaalde onderdelen van een schoen makkelijker vervangen kunnen worden.
Sneakers Unboxed
In het Design Museum in Den Bosch duik je in de geschiedenis en de toekomst van de sneakerindustrie. De expositie neemt je mee langs de allereerste modellen ter wereld, de opkomst van sneakers in jongerenculturen en de huidige culturele waarde van de schoen. Daarnaast zie je bijzondere collabs en andere must-see modellen zoals de Yeezy 350 Zebra. De expositie sluit af in een duurzame sneaker toekomst: Sustainability and Circular Design. Waar de omvangrijke milieuvervuiling en het sociale onrecht van de industrie onder de loep wordt genomen. Sneakers Unboxed buigt zich over dit dilemma en laat zien hoe innovatie in materialen, experimentele productietechnieken en meer transparantie in het productie- en leveringsproces kunnen zorgen voor een duurzame toekomst van de sneakerindustrie. De expositie is te zien t/m 16 oktober 2022.
Meer lezen over duurzaamheid in de modeindustrie? Lees dan Revalue Fashion gaat de mode-industrie circulair maken