Erosie, het wegspoelen van de vruchtbare toplaag, is een enorm probleem. En zonder landbouwgrond is landbouw onmogelijk. Ecokick – voorheen Ecosystem Kickstarter lanceert hun eerste product om dit probleem te verhelpen. De ontwerper, Thom Bindels, slaagt er met zijn design in om dit proces op een vrij eenvoudige manier te keren. Hoe? Lees verder.
Erosie, de onzichtbare vernietiger van vruchtbaar land
Het meest vruchtbare deel van de bodem is de bovenste toplaag. Dat geldt vooral in de tropen. Deze beschermende toplaag is, vooral in de tropen, waar organische stof snel afbreekt, van onmisbaar belang. Bij erosie spoelt bij een stortbui de bovenste toplaag weg. En daarmee dus ook de vruchtbaarste en rijkste laag van de bodem. Zet erosie door, dan bereik je op een gegeven moment het punt dat er alleen kale rots overblijft. Daarom kunnen alleen korstmossen er nog groeien. Of vormt de toplaag een keiharde korst, waardoor het water niet meer de bodem binnen kan dringen en als een verwoestende massa verder omlaag raast.
Erosie is in Nederland niet zo’n groot probleem, omdat onze bodem vlak is. Maar in heuvel- en bergachtige gebieden, zoals bijna de hele aarde, is erosie ronduit rampzalig. Rivieren kleuren bruin van de modder. Eenmaal in zee, verstikt deze ooit vruchtbare landbouwgrond in koraalriffen. En zelfs op vlak land kan winderosie hard toeslaan. Zo zijn de zandverstuivingen in Nederland het gevolg van winderosie.
Er is maar één echt goede manier om erosie te stoppen. Een beschermend plantendek. Maar erosie spoelt, of waait, ook jonge plantjes weg. Tenzij er iets is dat de jonge plantjes beschermt.
Ecosystem Kickstarter – honingraat van karton beschermt tegen erosie
Het idee van industrieel ontwerper Thom Bindels en bodemkundige Teun Vogel is even simpel als doeltreffend. Meng zaden van planten en mest met papiervezels, pers er kartonnen platen van en plak die zo op elkaar dat ze een honingraat-vormen. Leg deze dan op de grond. Schep hier aarde in. That’s it!
Het karton helpt met het ontkiemen de zaden en vormen een dicht wortel- en plantendek. Terwijl het karton biologisch afbreekt, vormen de planten een dicht netwerk dat de bodem beschermt tegen de krachten van stromend water en wind. Waar eerst alleen een dorre, onvruchtbare bodem lag, groeit nu een levendige plantengemeenschap.
Kan het Ecosystem Kickstarter idee werken?
Van de totale landoppervlakte op aarde is bijna de helft aangetast door erosie. Dat er dus wat moet gebeuren aan dit probleem, en dat we daar en groot deel van de wereldbevolking bij in moeten schakelen, is duidelijk. Zo groot is dit erosieprobleem namelijk.
Dit idee van Bindels en Vogel vraagt weinig technische kennis of kapitaalinvestering. Het produceren van massief karton is een eenvoudig proces, dat al in de middeleeuwen bekend was. In hoeverre in landen als Oeganda, waar er nog niet echt veel oud papier per hoofd van de bevolking is, dit idee kan werken kan je je afvragen, maar de grote kracht van dit idee zit hem in de lowtech uitvoering. En ook in Oeganda is er materie, zoals mest en grasvezel, die het karton kunnen vervangen om het Ecokick idee voort te zetten.
Dus ja, het idee zou kunnen werken. Al betekent dit wel dat het land per vierkante meter grond terug moet winnen van erosie.
Meer lezen over de natuur? Lees dan ook Dieren passen lichaam aan op veranderend klimaat