In Duitsland buigt sinds kort een burgerraad van 160 Duitsers zich over de beslissingen van de overheid op het gebied van klimaat. Het is een groep mensen met allerlei verschillende leeftijden en sociale en etnische achtergronden. De aangewezen groep heet Bürger Klima en moet de overheid helpen om meer publiek debat op gang te brengen en de regering ertoe te bewegen haar belofte na te komen om tegen 2050 een CO2-uitstoot van nul te bereiken.
Burgerparticipatie-experiment
De Duitse overheid noemt het een experiment in burgerparticipatie, iets wat voorheen vrijwel niet voorkwam in de Duitse democratie. Ze volgen het voorbeeld dat de afgelopen jaren is gegeven door bijvoorbeeld Ierland, het Verenigd Koninkrijk en Frankrijk. Het concept is bedoeld om burgers rechtstreeks te betrekken bij de klimaatbeslissingen die hun leven de komende decennia zullen bepalen. Burgers kunnen zo makkelijker aandringen op krachtiger klimaatbeleid en kunnen politieke acties stimuleren en forceren.
Burgerraad voor klimaat is niet nieuw
Een burgerraad op gebied van klimaat is niet nieuw. Zo heb je in Ierland bijvoorbeeld de 99-person-assembly, een soortgelijke burgergroep die de Ierse overheid moest helpen bij het maken van de juiste beslissingen om op te komen voor een beter klimaat. De leden werden, net zoals nu in Duitsland, willekeurig gekozen om zo het hele volk te kunnen vertegenwoordigen. Zo vertegenwoordigt de burgerraad alle leeftijden, genders, sociale-economische achtergronden en regionale spreiding. Toch is gebleken dat de 99-person-assembly in Ierland niet veel succes heeft geboekt in de afgelopen jaren.
Regionale ambities
Eerder dit jaar stelde in Nederland een adviescommissie onder leiding van ombudsman Alex Brenninkmeijer ook een burgerforum voor. Zij zeggen dat zo’n soort initiatief een waardevolle bijdrage zou kunnen gaan leveren aan de Nederlandse democratie en het klimaatbeleid. In Nederland nemen op dit moment vooral de regio’s het voortouw in het klimaatdebat. Vorig jaar werd bijvoorbeeld aan dertig Nederlandse regio’s gevraagd om concrete voorstellen te doen voor de nationale duurzaamheidsambities in het Klimaatakkoord. Daar kwamen destijds 30 concrete plannen uit voort. Toen bleek ook dat de regionale ambities in Nederland fors boven de nationale ambitie uit kwam.
“Net als in Nederland wordt het klimaatdebat in Duitsland zoveel mogelijk buiten de politieke arena gevoerd. Wat in Nederland de ‘klimaattafels’ heette, noemen ze in Duitsland de Bürgerrat Klima. Allebei met hetzelfde effect: het verplaatsen van besluitvorming naar niet-gekozen en dus per definitie niet-verantwoordelijke gremia”, vertelt Willem Melching van de Universiteit van Amsterdam aan de Volkskrant.
Wil je meer lezen over politiek en duurzaamheid? Lees dan hier verder.